بررسی عنصر زاویۀ دید در منظومۀ خسرو و شیرین نظامی براساس الگوی روایت‌شناسی ژرار ژنت

Authors

  • محمدباقر شهرامی دانش‌آموختۀ دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه بین‌المللی امام خمینی(ره)
  • محمدحسین سرداغی استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه بین‌المللی امام خمینی(ره)
Abstract:

نزدیک به چهار دهه است که روایت‌شناسی به عنوان علمی مستقل، در غرب جای خود را باز کرده و در مطالعه و بررسی متون ادبی از آن استفاده می‌شود. یکی از نظریه‌پردازان برجستۀ روایت‌شناسی، ژرار ژنت فرانسوی است که به گفتۀ بسیاری از محققان، کامل‌ترین نظریات را در باب این حوزه داده است. آرای دقیق و منسجم ژنت در حوزۀ روایت‌شناسی، به‌ویژه در مبحث زاویۀ دید، چنان ظرفیتی دارد که می‌‌توان با کمک الگوی روایت‌شناسی او، متون متخلف ادبی را بررسی کرد و افق‌های دید تازه‌‌ای را به روی این متون گشود. در مقالۀ حاضر، با استفاده از الگوی روایت‌شناسی این منتقد برجسته، رویکرد زاویۀ دید در خسرو و شیرین نظامی بررسی شده و برای مشخص شدن کیفیت کار نظامی، اثر او با شیرین و خسرو امیرخسرو دهلوی ـ که به زعم بسیاری از محققان، بزرگ‌ترین مقلد اوست ـ مقایسه شده‌است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

ندای حق طلبی در منظومۀ غنایی خسرو و شیرین نظامی

نظامی نه تنها روح داستانی را که موضوع شعر اوست درک کرده، بلکه چنان در آن غرق شده و احساس، تخیل و اندیشۀ وی با تار و پود داستان درآمیخته است که صداقت و اصالتی بارز از شعرش می­تراود. گویی خود همۀ احوال اشخاص داستان و فراز و نشیب حیات آنان، برخوردها و حوادث ناشی از آن را لمس و تجربه کرده و به قلم آورده است. در این منظومه که سرگذشتی عاشقانه در محیطی اشرافی و به تعبیری دیگر عشقی همایونی است، هر کنشی...

full text

تحلیل نشانه – معناشناسیِ «زاویۀ دید» در منظومۀ عاشقانه ورقه و گلشاه عیّوقی براساس الگوی ژاک فونتنی

ژاک فونتنی، نشانه – معناشناس مشهور فرانسوی در کتاب نشانه- معناشناسی و ادبیّات ،تعریف جدیدی از مفهوم زاویۀ دید ارائه می دهد. وی مدل خود را که بر مبنای انتخاب دو کنش‌گر اساسی در زاویة دید، یعنی کنش‌گرهای موقعیّت گرا که تعیین کنندة منبع و مقصد زاویۀ دید هستند، طراحی کرده است. دراین پژوهش با بهره گیری از ابزار کتابخانه ای و براساس تحلیل داده ها به روش کیفی وروش استدلالی استقرایی، مدل فونتتی باهدف مشخ...

full text

بررسی ساختار زمان در خسرو و شیرین نظامی گنجوی بر اساس الگوی زمان و روایت ژنت

الگوی روایی ژنت یکی از مؤثرترین نظریه‌ها در روایت‌شناسی است. در بخشی از این نظریه ژرارد ژنت زمان داستان را در سه مبحث عمدۀ نظم، تداوم و بسامد بررسی می‌کند. او نشان می‌دهد که هریک از مؤلفه‌هایی که در این سه مبحث تعریف می‌شود یکی از سه حالت شتاب: مثبت، منفی و یا ثابت را به روایت داستان می‌دهد. خسرو و شیرین نظامی گنجوی یکی از شاهکارهای بی‌نظیر در قلمرو ادبیات داستانی است. این اثر ماندگار ادب فارسی...

full text

بی‌نظمی زمانی در منظومۀ خسرو و شیرین نظامی

منظومۀ خسرو و شیرین نظامی، پس از مخزن­الاسرار سروده شده و در واقع دومین منظومۀ نظامی است. این منظومه، یکی از منظومه­های فاخر ادب فارسی است که بعد از نظامی، شاعران زیادی به نظیره­گویی و استقبال آن روی آوردند. بررسی عنصر زمان روایی در این اثر و نشان دادن چگونگی بهرۀ نظامی از آن در خلق داستان، می­تواند روشنگر مباحث زیادی باشد و تفاوت او را در چگونگی روایت داستان با شاعران پس از او روشن و مبرهن ساز...

full text

عنصر کشمکش در منظومه ی خسرو و شیرین نظامی

چکیده حکیم‌نظامی در ادبیات فارسی به عنوان شاعر داستان‌سرا، یگانه استاد صاحب ‌سبک، در این عرصه است که سکّه ی فرمانروایی بر این شیوه ی خاص تاکنون به نام او زده شده است. از آنجا که داستان یکی از مهم‌ترین انواع ادبی در ادبیات نوین ملل جهان است، بررسی آثار نظامی از آن بخش‌های معدود ادب کهن فارسی است که امروزه مورد اقبال بسیاری از ادب‌ دوستان قرار گرفته است. در میان آثار داستانی نظامی اکثر اهل ادب، من...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 4  issue 2

pages  99- 116

publication date 2016-02-20

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023